Çocuk Davranışları

Çok faydasını gördüğüm bir yazıyı paylaşmak istiyorum.Çocuklar neyi neden yaparlar diye biraz anlamak gerekli.Bağırıp çağırmak şiddet uygulamak çözüm değil.Arada bir empati kurup zamanında bizim de çocuk olduğumuzu hatırlamamız da fayda var.









0-18 AY ÇOCUK DAVRANIŞLARI

Örnek durum ; bebeğim çok ağlıyor!!!

Çünkü bebekler:

* Bir şeyler yanlış gittiğinde ve yardıma ihtiyaçları olduğunda ağlarlar.

* Hasta olduklarında, acıktıklarında, üşüdüklerinde, altlarını ıslattıklarında, yorgun olduklarında ya da sakinleşemediklerinde ağlarlar.

* Etrafta yabancılar olduğunda korktukları için ağlayabilirler.

* Birisi durumu düzeltene kadar ya da yorgunluktan bitkin düşene kadar ağlarlar.

* Tüm bebekler birbirinden farklıdır. Bazı bebekler çok ağlarken diğerleri ise hemen hemen hiç ağlamaz. Bu durum ise bebeğin kişiliğine ve yapısına bağlıdır.

UNUTMAYIN: Bebekler ebeveynlerini ya da bakıcılarını kızdırmak ya da sinir etmek için ağlamazlar.

Yukarıda anlatılan durumla karşılaştıklarında yetişkinler ne yapabilirler?

* Bebeğin ağlamasına sebep olabilecek şeyleri tek tek gözden geçirin (aç mı, altı mı kirli vb.) ve ne gerekiyorsa yapın.

* Bebeği rahatlatın: Bu onu şımartmaz. Bebekler ağladığında bu onların güvende hissetmeye, dokunulmaya ve şefkate ihtiyaçları olduğu anlamına gelir.

* Ağlayan bir bebeği asla cezalandırmayın. SABIRLI OLUN. Sert tepkiler bebeği daha da çok korkutacağı için durumu kötüleştirir.

* Asla bebeği sarsmayın. Bu, beyninde ciddi hasarlara hatta ölümüne neden olabilir. Bunun yerine etrafta dolaşın ya da müzik açın.

* Bebeğinizi tanıyın. Bazı bebekler sakinleşmek için sessizliğe ve loş ortamlara ihtiyaç duyarken, bazıları kalabalık ve gürültülü ortamlarda bile uyuyabilirler.

Bütün bunlar işe yaramadıysa neler yapabilirsiniz?

* Bebeği sakinleştirebilecek ya da sadece sizi dinleyecek ve destek olacak birilerinden yardım isteyebilirsiniz.

* Bebeği güvende olabileceği bir yerde (yatağının içinde) yalnız bırakın, loş bir ışık açıp kapıyı kapatın. Bir süre dinlenin.

18-36 AY ÇOCUK DAVRANIŞLARI

Örnek Durum:

“ Bakkalda oğlu raftan izinsiz şeker alan bir baba oğluna bunun yanlış olduğunu ve eğer bir şey isterse mutlaka kendisine sorması gerektiğini söylüyor. Çocuk babasını dinlemek yerine ağlamaya, bağırmaya ve babasına vurmaya başlıyor. Öfke nöbeti geçirerek kendini yere atıyor.”

Bu neden olur?

Çünkü bu yaştaki çocuklar:

* Kendilerini evrenin merkezinde görürler ve her şeyin hemen olmasını isterler.

* İsteklerinin yerine gelmesi için beklemekte zorlanırlar. Çok kolay sabırları tükenir ve sinirlenirler.

* Kızgınlık ve öfke gibi duygularını kontrol etmeyi ve nasıl kontrol edeceklerini bilemezler.

* Hala duygularını ve isteklerini ifade edecek kelimeleri nasıl kullanacaklarını bilemezler, bunun yerine öfke nöbetlerini kullanırlar.

* Kendi güçleri ile bağımsız bir birey olma duygusu gelişmeye başlar ve zaman zaman bu gücün sınırlarını test ederler. Çoğunlukla “HAYIR” derler ve isteklerini elde ederler.

* Toplum içinde nasıl davranılacağını öğrenmeye yavaş yavaş başlarlar.

Yukarıda verilen hikâyede yetişkin ne yapmalı?

* Sakin kalıp öfke nöbetlerinin bu yaşlarda normal olduğunu hatırlayın.

* Çocuğa sert olmayan fakat kararlı bir ses tonu ile onu sakinleştirecek bir şeyler söyleyin.

* Kesinlikle fiziksel şiddet kullanmayın çünkü bu çocuğa şiddet kullanmayı öğretir.

* Davranışını görmezden gelin ve öfke nöbetinin geçmesini bekleyin.

* Çocuğun ilgisini başka bir yöne çekin, bu bir oyuncak ya da kitap olabilir.

Yetişkinler bu durumla tekrar karşılaşmamak için neler yapabilir?

a) Kalabalık bir yere gitmek zorundaysanız:

* Sabırlı olun: Çocuklar bu dönemde topluluk içinde nasıl davranılacağını öğrenirler.

* Gezintileri kısa tutun ve asla çocuk aç ya da yorgunken gezmeye çıkmayın.

* Her zaman yanınızda oyuncak bulundurun ve çocuğu eğlendirecek şeyler yapın.

b) Çocuğu,

* Yetişkinlerin bulunduğu restoran, tiyatro ve hastane gibi yerlere ve market gibi onu kışkırtacak mekânlara götürmekten mümkün olduğunca sakının.

c) Çocuğunuza ,

* İsteklerini kibar bi dille ifade etmeyi ve

* İzin verilen davranışlar ve nesneler arasında seçim yapmayı öğretin.

3-5 YAŞ ÇOCUK DAVRANIŞLARI

Örnek durum;

“4 Yaşlarında iki kız çocuğu oyun oynuyorlar ve oldukça mutlu görünüyorlardı. Ayşegül çığlık atana kadar her şey normaldi. Birden Selin Ayşegül’ün saçını hızla çekmeye, Ayşegül ise çığlık atmaya ve yere düşmüş oyuncağını göstererek ağlamaya başladı.”

Bu neden oldu?

Çünkü bu yaştaki çocuklar:

1) Kendi eşyalarını ve oyuncaklarını paylaşmakta zorluk çekerler.

2) Hala duygularını nasıl kontrol edeceklerini bilemezler.

3) Problemleri çözecek uygun kelimeler kullanmayı öğrenme sürecindedirler.

4) Etraflarındaki insanları ve olan biteni kontrol etmek isterler.

5) Olayların nasıl olması gerektiği konusunda kararsız kaldıklarında sinirlenebilirler.

6) Diğer insanların farklı düşünceleri olabileceğini kabul etmekte zorlanırlar.

Yukarıda anlatılan durumla karşılaştıklarında yetişkinler ne yapabilir?

*Sakin olun: Bağırmayın ve fiziksel şiddet uygulamayın.

*Kavgayı durdurun ve yaralanan çocuğa yardım edin.

*Agresif davranan çocuğa sakinleşmesi için zaman tanıyın. Çocuğun yaşına göre her yıl için en fazla 1 dk.

Her iki çocukta sakinleştiğinde;

a) Çocuklara problemi anlatmaları için anlayabilecekleri bir dille sorular sorun.

b) Kavga ile ilgili duygularını ifade etmeleri için onların konuşmalarını sağlayın ve bunun için sorular sorun.

c) Problemi çözmek için şiddete başvurmadan yapabilecekleri şeyler konusunda

d) Çocuklara kararlı ve net bir biçimde başkalarına zarar vermenin kabul edilemez olduğunu ifade edin.

e) Oyuna barışarak geri döndüklerinde onları övgü sözcükleri ile ödüllendirin.

Yetişkinler bu durumla tekrar karşılaşmamak için neler yapabilirler?

1. Çocuklara oynayabilecekleri farklı oyuncaklar temin edin.

2. Çocuğun kesinlikle paylaşmak istemeyeceği oyuncağını ortaya çıkarmayın.

3. Çocuğunuza, arkadaşlarının ayrılırken ona ait oyuncakları almayacaklarını anlatın.

4. Günlük yaşamda çocuğunuza paylaşmayı öğretin.

5. Ne zaman bir tartışma/sorun ortaya çıksa, çocuğunuza duygularını ifade edecek kelimeleri kullanmasını ve tartışmaya son verecek ya da problemi çözecek farklı yollar düşünmesini öğretin.

Sevgiler,