Çocuk Korkuları



fotoğraf: Ali Rıza ÖZER



"Duygusal gelişimin içinde yer alan ve çocukluk çağında sıklıkla görülen bir ruhsal durum olan korku, canlı varlıkların görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında gösterdikleri en doğal tepkidir.

"Hem kaçınılmaz, hem de temel bir duygu" olarak nitelendirilen korku, canlıyı uyaran ve kendi savunmasını sağlayan yararlı bir mekanizma olarak kabul edilmektedir."

 Her çocuk belli dönemler de belli şeylere takıp korkuyorlar. Bunu aşmakta çocuğa yardımcı olmak ise biz anne babalara düşüyor.

 Yağız bir dönem karanlıktan korktu. Bir dönem kakasından korktu ciddi bir kabızlık süreci yaşadık. Şimdi de ciddi derece de hayvan korkusu var. Ve bunu aşması için gerekirse tedavi görecek. Bu konu da suçun büyüğünün bende olduğunu çok iyi biliyorum. Çünkü bende böcekten dahi çok korkarım ve tepkilerimi Yağız ın yanında dikkat edemeden aşırı olarak gösterdiğimi düşünüyorum.

 "Anne -babaların bazı durumlar karşısında gösterdiği tepkiler de önemlidir. Çünkü çocuklar anne-babalarını örnek alarak etkilenebilirler. Bu şekilde bazı korkular çocuklar tarafından öğrenilir. Örneğin annenin; yanlarına kedi köpek yaklaşınca ürküp sıçraması, evde böcek görünce çığlığı basması, kocası evde yokken çocuklarını yanına almadan yatamaması gibi davranışlar içinde olması,

çocukta korku duygusunun oluşmasına neden olabilir. "

 Ve malesef bu korkuları büyüklerin; "erkek adam korkarmı?" - "sen kocaman adam oldun" - "bak kardeşinden utan hiç korkmuyor" lafları iyice çıkmaza sokuyor. Hele ki kuştan korktuğu için büyükleri tarafından küçümsendiğini hisseden Yağız çok ama çok üzülüyor. Bu durumu yakın zaman da aşmak için elimizden geleni yapacağız. Korkuların tedavi edilmesinden yanayım ki uzmanlar da böyle olması gerektiğini söylüyor.

• Korku çocuğu uyarır ve tehlikelerden uzaklaşmasını sağlar. Böylece çocuk birçok tehlikeden kendisini korur.

• Ancak korkunun çok olması ve yoğun yaşanması çocuğu rahatsız eder. Anne-babanın alacağı

eğitsel önlemlerle çocukluk korkularının azalması beklenir.

• Ancak anne-baba ve öğretmenin hatalı yaklaşım ve davranışları çocukluk korkularının

ergenlik hatta yetişkinlik dönemine kadar uzamasına neden olabilir.

• Korku çocuğun yaşamını engelleyecek düzeyde ise davranış bozukluğu olarak değerlendirilir. Bu

durum uzman tedavisi gerektirir

 Birde çocuklarına söz dinletmek için korkutan bir kesim var ki bilmeden çocuklarına durduk yere korku aşılıyorlar. 

 " seni dilenciye veririm"
 " susmazsan komşu gelip seni alacak"
 " yemezsen doktor amcana iğne yaptırırım"
 " ağlamaya devam edersen seni öcülere veririm" gibi bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Bu şekilde büyütülen bir çocuğun doktordan, iğneden, terkedilmekten, canavarlardan korkması kaçınılmazdır.

 Yağız da bu süreçleri bilinçsizce yaşadıktan sonra çocuklar da korkuya dair bir sürü kitap okudum ve Ela da çok daha temkinliyim. O kadar börtü böcekten korkmama rağmen Ela yanımdayken asla tepki vermiyorum. Sözümü dinlesin diye asla birşeylerle korkutmuyorum. Ela şuan sadece genel sürecini yaşıyor şimdilik yüksek sesten korkuyor daha ileride muhtemelen karanlıktan korkacaktır.

ÇOCUKLAR NELERDEN KORKAR?

2 yaş; En çok seslerle ilgili korkular söz konusu: Özellikle tren, kamyon, gök gürültüsü, sifonun çekilmesi, elektrik süpürgesinin çıkardığı sesler. Karanlık, büyük eşyalar, koyu renk eşyalar ve şapkalar da korku unsuru bu yaştaki çocuklar için...

2.5 yaş ; Oyuncağın veya yatağın yer değiştirmesi, annenin uykuya geçişte yanından ayrılması, birinin yan kapıdan girmesi gibi alışagelmişin dışında yapılan hareketler çocuğu korkutabilir.

3 yaş; En çok görsel korkular; karanlık, hayvan, polis, anne babanın gece sokağa çıkması

4 yaş; seslerle ilgili korkular, özellikle motor gürültüsü, şimşek, ani yüksek ses, köpek, karanlık, yabani hayvanlar, annenin evden ayrılışı yalnız kalma sayılabilir.

5 yaş; Fazla korkulu bir yaş değil. Daha çok görsel korkular var. Ayrıca daha somut korkular, düşme, bir yerini incitme.

6 yaş; Hayalet, cadı korkusu, yatak altında birinin saklanabileceği korkusu. Su, ateş, fırtına, anneyi eve gelince bulamama korkusu.

7 yaş; Karanlık, bodrum, tavan arası korkusu. Gölgeleri hayalet, cadı gibi algılama. Okuduklarından, televizyondan, sinemada gördüklerinden fazlasıyla etkilenme,endişelenme.

8-9 yaş; Endişe ve korkular daha az. Sudan ve karanlıktan daha az korku. Daha gerçekçi korkular var. Örneğin; bir şeyi yapamamak, okulda başarısızlık vb. gibi kişisel endişeler.

 Ve son olarak anne babalara düşen görevler;

• Anne ve baba, öncelikle çocuklarının hissettiği bu korkuyu kabul etmeli ve ciddiye almalıdır.

• “Korkacak bir şey yok. Sen büyüdün. Bebek gibi davranıyorsun” gibi sözler, çocuğun korkusunu

gidermediği gibi çocuğun anne ve babasına olan güvenini yitirmesine neden olur. Çocuk zamanla anne ve babasıyla olan iletişimini kesmeye başlar.

• Her ne kadar anne ve babanın amacı çocuğu korkularından uzaklaştırmak olsa da çocuk bu

duygusuna daha çok sarılır ve bu korkusunu başka durumlara da yansıtmaya başlar. Yani, çocuğun korku duygusu zamanla artar, derinleşir, ve köklenir. Panik haline döner ve bir alışkanlık olur.

• Yapılabilecek ilk şey çocuğunuzla empati kurmaktır. Onun korkularını paylaşmalı, unu anlamaya çalışmalı, küçük adımlarla ilerlemeli ve her adımda onu cesaretlendirilmelisiniz.

• Bir dakika için durun ve düşünün: korktuğunuzda diğer insanlar size nasıl davranırlarsa, kendinizi güvende hissedersiniz?

kaynak


sevgiler,